Аб нашай школе ў "Настаўніцкая газета" №136 ад 01.12.2020
Праблема суіцыду як ніколі востра стаіць у нашым грамадстве. Што штурхае людзей да такога страшнага кроку, як звядзенне рахункаў з жыццём? Напэўна, прычыны кожнага выпадку трэба разглядаць асобна. Але ёсць некалькі момантаў, што прысутнічаюць, напэўна, амаль у кожным выпадку здзейсненага суіцыду: адсутнасць побач чалавека, які змог бы своечасова выслухаць, зразумець, прыняць і проста фізічна не дапусціць гэтага, і страта веры ў станоўчыя зменыва ўласным жыцці.
На жаль, сярод так званых суіцыдэнтаў вялікі працэнт падлеткаў і маладых людзей. Яшчэ не пакаштаваўшы жыцця на смак як мае быць, яны прыходзяць да высновы, што ў ім няма нічога цікавага, абнадзейлівага, што яно поўнае праблем, адзіноты, страхаў…
На псіхолагаў, што працуюць у адукацыі, ускладзены вялікія спадзяванні ў пытаннях прафілактыкі суіцыдальных паводзін падрастаючага пакалення. Вядома, гэтыя спецыялісты валодаюць пэўным багажом метадаў і прыёмаў, з дапамогай якіх можна вызначыць ступень схільнасці чалавека да самагубства, аказаць неабходную дапамогу і прадухіліць жахлівы крок. Варта адзначыць, што работа гэтая вельмі тонкая і далікатная, бо чалавек, які стаіць на парозе жыцця і смерці, можа праяўляць абыякавасць да ўсяго, што адбываецца вакол яго, і да ўсяго, што яго акружае, і можа быць празмерна адчувальным да любога кроку ў яго бок. Залішняя ўвага таксама можа быць небяспечнай.
Мы б хацелі падзяліцца сваім вопытам прафілактыкі суіцыдаў. Асноўная мэта нашай работы ў гэтым кірунку — садзейнічаць фарміраванню пазітыўнага мыслення (адносін да жыцця) ва ўсіх удзельнікаў адукацыйнага працэсу.
Нядаўна ў сярэдняй школе № 37 Гродна традыцыйна прайшлі мерапрыемствы ў рамках месячніка па прафілактыцы суіцыдальных паводзін “Тваё жыццё — у тваіх руках”. У школе адбыліся акцыі, класныя гадзіны, заняткі, конкурсы і іншыя займальныя мерапрыемствы, падпарадкаваныя адной ідэі “Я — ЗА ЖЫЦЦЁ! Далучайся!”.
На этапе падрыхтоўкі месячніка быў распрацаваны банер, адным з сімвалаў якога сталі блакітныя кветкі льну, што ўпрыгожваюць сучасны герб Беларусі і з’яўляюцца сімвалам сям’і, дабра і дастатку.
На адным з мерапрыемстваў дзеці разам з педагогам-псіхолагам Аленай Станіславаўнай Барташ, склаўшы па кавалачках летнія ўспаміны і выявіўшы бязмежны палёт фантазіі, стварылі творчы праект “Летні пірог”. “Атрымалася “смачна”, “ён пахне шчасцем”, — гаварылі хлопчыкі і дзяўчынкі. Паспрабуйце і вы “закансерваваць” лета, як садавіну і агародніну, і ваша лета застанецца з вамі назаўсёды. І тады абавязкова прыйдзе думка: восень і зіма таксама прыгожыя. Чакаем і ад іх яркіх фарбаў.
Незабыўнымі сталі сустрэчы з педагогам-псіхолагам для навучэнцаў у паралелі 2-х класаў. На класнай гадзіне “Падарожжа з расінкай” другакласнікі даведаліся пра таямніцу кругавароту вады, дзівіліся велічы прыроды, якая запускае жыццёвыя цыклы, дзяліліся сваімі перажываннямі на вечныя тэмы. “Так, усе паміраюць. Але так радасна назіраць кожны дзень, адчуваць кожны смак, гуляць з сябрамі... Жыццё — гэта падарунак”, — да такой высновы прыйшлі дзеці.
Педагог-псіхолаг Ірына Валер’еўна Аўгусціновіч правяла з навучэнцамі 8 “Б” класа заняткі з элементамі трэнінгу “Жыццё выдатнае”. Дэвізам заняткаў было “Настрой — выдатны, радасць — бязмежная!”. Таксама прайшлі заняткі з элементамі трэнінгу з навучэнцамі іншых класаў школы. Заняткі адбыліся ў форме актыўнага дыялогу, падчас якога дзеці прадстаўлялі свае жыццёвыя дэвізы, разглядалі некаторыя цяжкія жыццёвыя сітуацыі і спрабавалі навучыцца іх вырашаць.
Хлопчыкі і дзяўчынкі 3 класа сабраліся разам на дзіўным аранжавым свяце “Мы дарылі апельсін”, на якім атрымлівалі асалоду ад добрага настрою, дарылі адно аднаму апельсін — сімвал дружбы, гаварылі кампліменты аднакласнікам. Аранжавы настрой — гэта не проста словазлучэнне, гэта стыль і падыход да жыцця. А яшчэ ў паралелі 3-х класаў прайшлі заняткі псіхолага з элементамі арт-тэрапіі. Дзеці з захапленнем малявалі на тэму “Да чаго падобны настрой”.
Цікава прайшлі заняткі ў пяцікласнікаў. Школьнікі асэнсоўвалі спачатку кожны свой вопыт, а потым у групавой рабоце стваралі “Рэцэпт шчасця”. Вось якія рэкамендацыі атрымаліся: гуляць кожны дзень, выконваць рэжым дня, мець больш зносін з сябрамі, клапаціцца пра жывёлу, даглядаць расліны, дапамагаць іншым людзям. Ну і галоўнае — прымаць сябе. Тоўстага, худога, высокага, маленькага... Любога!
У марафоне мерапрыемстваў сацыяльныя педагогі Андрэй Міхайлавіч Валчкоў і Юлія Аляксееўна Дзюбіна правялі вучэбны семінар для педагогаў “Адказныя паводзіны настаўнікаў у сетцы”. Педагогі-псіхолагі распрацавалі і распаўсюдзілі памяткі сярод педагогаў і бацькоў “Маркеры суіцыдальнай рызыкі. Прафілактыка суіцыдальнай рызыкі ў непаўналетніх”.
Але, напэўна, самым незабыўным для навучэнцаў стаў дзень аптымістычнага матыватара “Блакiтны = пазітыўны Я!”. У гэты дзень дзецям і педагогам рэкамендавалася прыходзіць у школу ў адзенні блакітнага колеру. На працягу дня працавала фотазона “На пазітыве ў аб’ектыве”, прайшлі акцыя “Льняное поле пазітыву” і дынамічны флэш-моб “Ты і я — разам мы сям’я” і многае іншае. На занятках “Мне ёсць за што падзякаваць кожнаму чалавеку ў сваім жыцці” гаварылі пра тое, як важна ведаць людзям, з якімі вы маеце зносіны, што вы рады, што яны ёсць у вашым жыцці. І гэта неабавязкова гаварыць непасрэдна. Гэта можа быць выказана ўчынкам, падарункам, добрым намерам у іх бок, дапамогай або клопатам.
Сустракайце кожны новы дзень з усмешкай, любіце тое, чым займаецеся, і займайцеся тым, што любіце!
Вольга ЧАРАПАНАВА,
намеснік дырэктара па выхаваўчай рабоце сярэдняй школы № 37 Гродна.
Фота аўтара.
